Feba tiempos que no escribiba en o blog, que no siempre bi ha tiempo ta tot, y un muit buen motivo ta tornar-ie ye charrar astí d'a charrada que o zaguer sabado día 19 de chunio se fació en Zaragoza. Ista charrada, que estió una autentica Cumbre de l'aragonés, la convocó l'Academia de l'Aragonés, qui mos convidó á minchar en rematar, y se fació de conchunto con a mayor parte d'os almenistradors d'a Biquipedia en aragonés. Yera una primera trobata entre, d'una man, qui aprebó fa bien poquet unas nuevas normas graficas ta l'aragonés (se pueden veyer astí) y, d'atra man, qui emplega á ormino ixa normativa ta fer una enciclopedia en aragonés librement accesible en o rete. Ye decir, entre l'organo normativo de l'aragonés y a pachina mas destacata de l'aragonés en Internet, que ixo ye a Biquipedia. En total, quatre miembros de l'Academia y cinco almenistradors d'a Biquipedia.
Cal decir que estió o grupo d'almenistradors d'a Biquipedia qui presentó una serie de propuestas alternativas á o primer prochecto de normativa feito publico por l'Academia, estando unas propuestas prou treballatas, por qui a más hemos feito emplego constant d'a nueva grafía (alto u baixo a tercera parte d'os articlos d'a Biquipedia ya son en a nueva grafía, ye decir, más de 7.000 pachinas escritas en a grafía de l'Academia) y qui podemos veyer asinas chicotas cosetas que agora encara se puet correchir.
O desenvolique d'a trobada estió una maraviella. A las 12 mos trobamos en a seu de l'Academia, se facioron as presentacions de rigor y prencipiamos una charrada intensa y prou que sí muit intresant sobre a grafía, sobre l'aragonés y sobre a Biquipedia. Vivindo-ie en Barcelona, no tiengo mai a oportunidat de sentir charrar en aragonés, y a títol presonal hei de decir que ta yo estió perfecto, ixo de poder sentir quatre u cinco horas de charrada en aragonés... Sobre o conteniu, encara millor, porque os puntos d'anvista sobre a nuestra luenga y sobre os temas comuns yeran identicos, ubrindo-se asinas a puerta a enamplar en o futuro a colaboración entre l'Academia y a Biquipedia.
Charramos sobre bell unas d'as esmiendas que hebamos presentau y sobre o porqué de bell unas d'as decisions d'a propuesta provisional de grafía, y cal decir que me cuacó muito ixo de veyer l'intrés común en a nuestra luenga y tamién en as discusions (mesmo emplegando a pizarra ta escrebir palabras y variacions), en una charrada que duró a lo menos dos horas u dos horas y meya, prou que sí que bien aprofitatas y profitosas...
Dimpués, de mientres que minchabamos un buen roz con bogavant, encara continó a charrada, dos u tres horetas más de charrada cordial tornando a charrar de contino sobre as mesmas qüestions. Ye decir, en total bellas cinco horas de charrada en un ambient de gran cordialidat, que fa pensar ta l'esdevenidero en muit buenas perspectivas, con quantas oportunidatz t'a nuestra luenga... Antiparte, tamién cal destacar (dende a perspectiva d'a Biquipedia) cómo ye de diferent con atros prochectos en atras luengas, a on os suyos organos lingüisticos no paran cuenta d'os prochectos wikipedicos en ixas luengas, un reconoiximiento d'a calidat d'os nuestros contenius en contimparanza con atros prochectos wikipedicos.
A imachen ye una imachen de totz os asistents á la trobada, encara que yo no estoi en a foto. Qui fació a foto á on se me puet veyer la fació borrosa, asinas que millor dixar nomás que ista, en cuentas d'as dos que pensaba meter-ie...
Vamos a volver a tratar en esta entrada el tema de los apellidos occitanos, que cícilicamente va apareciendo en el blog, dentro de las series sobre onomástica aragonesa. En este caso, no es un apellido que yo haya recogido en Aragón, pero sí un apellido que, por mi residencia en Cataluña y por la mera lectura de la prensa, me suena mucho, como sin duda les sonará a la mayor parte de los lectores del blog, ya que no en vano lo llevaba el recientemente fallecido Joan Antoni Samaranch, quien fuera presidente del Comité Olímpico Internacional.
Cuando uno lleva un cierto tiempo trabajando con apellidos e investigando su origen geográfico y su etimología, suele tener una especie de "sexto sentido", dirían algunos, que le hace pensar de inmediato en un posible origen de un apellido del que nada se conoce por el momento. Yo prefiero pensar que es el fruto de años de experiencia en el tema, que la experiencia y la veteranía de algo nos han de servir, y la verdad es que en la inmensa mayoría de los casos esa primera intuición ha resultado luego ser cierta.
En este caso, decidí hacer un experimento, para ver cuál era el grado de conocimiento de la gente normal de la calle sobre los apellidos, y sin dejar traslucir mi opinión, en los días siguientes al fallecimiento de Samaranch pregunté a muchos amigos y conocidos que cuál pensaban que era su origen. Aparte de los que me decían que no tenían ni idea, absolutamente todos los demás opinaban unánimemente que Samaranch es un apellido de origen catalán.
Yo la verdad es que no pensaba lo mismo, y me decantaba por un origen occitano del apellido, aunque la verdad es que me costaba decidirme a trabajar el apellido, y más siendo un apellido que no he documentado por el momento en Aragón, que como es sabido es la zona de mi interés en estos y muchos otros temas. No sé porqué pensaba esto, pero se me ocurre tal vez que por el parecido con uno de mis propios apellidos, el apellido Samatán, cuyo origen es una ciudad cercana a Tolosa , para ser exactos Samatan, en Gers (enlazo en este caso a la Wikipédia en francés, ya que aún no hemos creado la localidad en la Biquipedia en aragonés, algo que se hará sin dida este mismo año).
Reconozco que con tantas cosas en la cabeza no había vuelto a pensar más, hasta hoy, en que la casualidad me ha deparado sin el más mínimo esfuerzo la determinación del origen del apellido Samaranch. Como uno de mis hábitos es el de la lectura, suelo leer mucho más todavía de lo que escribo (leer muchísimo es imprescindible antes de escribir nada, al revés de lo que muchos hacen), y el libro que me estoy leyendo ahora mismo en el metro me ha dado la solución. El libro en cuestión es un libro sobre la batalla de Muret, como la denomina la historiografía española ("Murèth" para los oocitanos y "Muriel" para los aragoneses), una batalla en la que siempre he tenido interés por la participación en ella de Miguel de Luesia, quien fuera mayordombre d'o Reino d'Aragón, posiblemente el cargo más alto que jamás haya ocupado un luesiano, siendo por lo demás Luesia la localidad de donde procede mi abuela y con ella muchísimos de mis antepasados. Pues bien, el libro en cuestión está escrito por Manuel Alvira Cabrer, un excelente medievalista, y se titula "Muret 1213. La batalla decisiva de la Cruzada contra los Cátaros", publicado por Ariel en su colección "Grandes batallas", una colección que tengo por cierto casi completa y que es altamente recomendable para los interesados en la Historia bélica.
Pues bien, hoy en la página 67 del libro me encuentro con que se dice que "el rey de Aragón puso ...(en Tolosa)... como veguer a un caballero, cuyo nombre era Guillelmum de Scala (Guillén d'Alcalá), que vivía en el Burguet Nau, en la casa que se llamaba de Samaran", y en nota al pie se dice que "los Samaran eran una de las familias notables de Tolosa; su casa estaba en el centro de la ciudad, cerca del río Garona, entre la calle Peyrolières y el Pont Vieux", con lo que resulta que en mi última visita a Tolosa pasé por allí sin saberlo.
Quienes desconozcan el catalán, su historia y su pronunciación dirán que qué tiene que ver "Samaran" con "Samaranch" (y pronunciarán exageradísimamente una sonora "ch" final para marcar la diferencia). Quienes conozcan algo más sabrán que la pronunciación catalana es "Samaranc", y que la forma gráfica según las normas de ortografía de Pompeu Fabra debería ser esa, siendo "Samaranch" una forma gráfica antigua hoy abandonada, como sucede con "El Bruch", "El Lluch" y muchos otros topónimos y apellidos catalanes, y que sólo se mantiene fosilizada en los apellidos por la inmutabilidad en su fijación que dictan las normas del Registro Civil.
En cualquier caso, entre "Samaranc" y "Samaran" (pronúnciese en occitano como "Samarán") sólo hay una humilde letra de diferencia, y su adición responde a reglas fonéticas propias del catalán, que han catalanizado así un apellido occitano.
Ahora sólo faltaba encontrar el origen del apellido, siendo muy fácil de hallar: Samaran, también en el departamento de Gers, que es uno de los departamentos que más apellidos toponímicos occitanos ha generado de los que se encuentran presentes en las tierras de la Corona de Aragón, a las que por cierto pertenecía antes de la ya comentada batalla de Muret, en aquel lejano 12 de septiembre de 1213 del que muy ponto hará ya 700 años...
La imagen, que nos muestra a Joan Antoni Samaranch, procede de Commons, y sus créditos pueden verse aquí
Conscientment, hei preferiu dixar pasar bells días antis de charrar en iste blog d'a nueva grafía de l'aragonés que aprebó l'Academia de l'Aragonés y d'as suyas consecuencias ta los que treballamos en a Biquipedia.
Sin d'embargo, muitos d'os lectors d'iste blog no en conoixen cosa u en conoixen bien poqueta, de l'aragonés, asinas que cal prencipiar por explicar cuala cosa ye, a nuestra luenga, y cuala ye a suya situación en l'actualidat.
L'aragonés ye una luenga romanica, mesmo que as nuestras luenga mugants: o catalán á l'este, l'occitán á o norte y o castellán á l'ueste y á o sud. Sin d'embargo, tien una particularidat especial, que la esferencia d'atras luengas romances: o suyo substrato vasco, en estar en contacto historicament á l'ueste con ista luenga y, seguntes bellas teorías, estar mesmo a luenga vasca u belatra luenga amanata á ista a luenga propia d'os nuestros debantpasatos. Ixo fa que bellas construccions lingüisticas sigan prou amanatas á o vasco, u mesmo bellas d'as palabras d'a nuestra luenga en tengan ixe orichen. Cal parar cuenta que tien influyencias d'as atras luengas mugants, y tien á-saber-las d'orichen occitan, en estar muitos d'os nuestros debantpasatos d'orichen occitán y en estar ista a luenga que els charraban.
Historicament, l'aragonés, u millor dito a luenga que os lingüistas denominan navarroaragonés, d'a quala l'aragonés en ye nomás un repui, estió en os alazetz una luenga de cultura y de prestichio, dica que en o sieglo XV plegoron á la cadiera reyal d'Aragón reis d'orichen forano y castellanoparlants, que estioron qui prencipioron a labor d'a suya minorización. En adibir-se á Castiella la Corona d'Aragón, y més encara luego d'o golpe d'estato cuentra as institucions aragonesas que fació o rei Felipe II de Castiella, a presión sobre a luenga s'incrementó, dica plegar o sieglo XX con a suya carga politica de castellanización y presión sobre os fablants d'aragonés, negando mesmo a existencia d'a luenga y fendo que os suyos fablants tenesen vergüenya de charrar-lo. A Guerra Cevil y a despoblación d'as montanyas, chunto con a politica d'entibos d'a Dictadura que espulló muitos d'os lugars á on a nuestra luenga se charraba, estioron a puntilla ta l'aragonés, que en os anyos 1970 yera una luenga quasi amortata, charrada nomás que por bels mils de presonas en as altas vals perinencas, y quasi totas con muitas anyadas dencima, sin transmisión cheneracional á os suyos fillos que ya no vivivan en os suyos lugars sino en as grans capitals, aragonesas u foranas.
En ixas condicions, sin d'embargo, mientras d'a dita Transición Democratica, estioron muitos os aragoneses que prenioron consciencia d'a existencia d'ixa luenga y prencipioron una luita ta la suya recuperación, dignificación y difusión. Ixe movimiento cultural d'os ditos "neofablants", en no estar en reyalidat fablants patrimonials d'a luenga, estió l'alazet d'o I Congreso de l'Aragonés, que se celebró en 1987 en a ciudat de Uesca, y á on s'apreboron as primeras normas ortograficas de l'aragonés, que por ixo se lis diz "normas de Uesca". En ixas envueltas, as chents que parteciporon en o Congreso apreboron una ortografía menima y semplificadora de raso: os rasgos mas peculiars son la reducción d'o fonema que en quasi todas as luengas romances se representa con C u con Z á una solenca forma escrita con Z, a supresión de raso d'a letra H, y a representación d'o sonito B/V nomás que con a letra B. Ye o suenio de cualsiquier estudeyant, no bi ha garra posibilidad d'error en as trazas d'escrebir... Paratz cuenta, sin d'embargo, as dificultatz que suposa ista normativa ta l'adaptación de neolochismos, uno d'os mecanismos habituals de todas as luengas en o dito rechistro culto d'a luenga.
Bellas presonas creyoron grafías alternativas, estando a mas estendillata a grafía creyata por la Sociedat de Lingüistica Aragonesa, a dita "grafía SLA". Pero ista grafía, muito menos estendillata, teneba á mas o problema de buscar un calco d'as solucions ortograficas catalanas y d'estar una grafía que plegaba mesmo á negar a unidat d'a luenga aragonesa.
A tot ixo, os poder politicos, espanyols u aragoneses, como se diz en castellán, "ni estaban ni se les esperaba". A luenga aragonesa yera de facto una luenga alegal y os suyos fablants no teneban reconoixito dengún dreito á o suyo emplego y menos encara á la suya almostranza, encara que a clase politica castellanofablant prou que feba á-saber-las promesas... Una situación que contina dica ayere mesmo, que no estió dica finals de 2009 quan s'aprebó a Lei de Luengas d'Aragón que contempla uns dreitos menimos ta os fablants d'aragonés...
Sin d'embargo, ixe estió tamién o momento d'a gran creixencia d'Internet, y l'aragonés, alegal y quasi amortato, prenió o suyo puesto en o rete, con á-saber-las pachinas escritas en aragonés, encara que muitas con solucions graficas muit discordants, en no haber-ie garra norma ortografica definita. D'entre istas pachinas, cal destacar a pachina que ye a gran pachina de l'aragonés en o rete: a Biquipedia en aragonés.
En a Biquipedia, un chicot grupet de presonas (en a suya mayor parte neofablants, como yo mesmo) en forma altruista y voluntaria, creyoron un espacio de gran importancia ta l'esdevenidero de l'aragonés, un espacio á on charrar de fesica, de matematicas, de cheografía, de politica u d'historia, d'Aragón u forana. Creyoron a primera enciclopedia escrita en aragonés dende a Edat Meya, y á mas librement accesible á totz en o rete. Creyoron á mas una enciclopedia con prous articlos, estando una d'as comunidatz mas productivas de tot o mundo wikipedico, con una presencia en numero d'articlos, en qualidat y en quantitat muit superior á la d'una chicota luenga quasi amortata con 10.000 fablants, alto u baixo. Fendo contimparanzas con atras luengas se veye prou platero: mesma presencia en numero d'articlos que o belarruso, con 7-8 milions de fablants, u que l'occitán, con 2 milions. Debantando á luengas como l'afrikaans, con 1,5 milions, y doblando a luengas como l'rlandés, con 1,6 milions, u l'armenio, con 7 milions. Agora mesmo ocupa o puesto numero 70 entre todas a luengas, seguntes a clasificación oficial.
A sociedat cevil aragonesa y os fablants d'aragonés facioron o manifiesto de Chuntos por l'aragonés, que remató en a convocatoria d'un II Congreso de l'Aragonés, que esleyó d'entre os partecipants á los miembros de l'Academia de l'Aragonés. Ye un organismo que replega á fablants patrimonials y á neofablants, y a prous elementos d'a sociedat aragonesfablant, y que prencipió una discusión sobre as normas graficas de l'aragonés, rematando con a publicación d'una propuesta provisional, encara que estará pronto definitiva, alto u baixo con a mesma normativa. Ye important de parar cuenta en que ye un treballo feito sin incherencia politica, por os fablants d'a luenga y por as presonas que s'intresan por l'aragonés.
En a Biquipedia se fació una votación en a quala, por unanimidat, s'aprebó d'emplegar a nueva normativa dende o mesmo momento en que aparixiese, y asinas se fació. O primer treballo ye marcar totz os articlos que ya yeran escritos en as normas graficas de 1987 y dimpués cal fer un luengo treballo de revisar cadagún d'os articlos t'adequar-lo á la nueva grafía, á mas de fer muitos cambeos no vesibles ta os usuarios en pachinas complementarias: categorías, plantillas, pachinas d'aduya, etc. Cal parar cuenta que en a Biquipedia ye á on se fa a primera aplicación masiva d'a nueva grafía, en a pachina que ye á más a mas vesitata en aragonés en o rete. Asinas, no cal decir que ye un treballo que, encara que femos nomás os colaboradors habituals d'o procheuto, ye sota a vichilancia de bells miembros de l'Academia, que á ormino fan sucherencias prou que sí intresants, y que iste experimento sirve ta mostar as posibilidatz d'a nuestra luenga y tamién as capacidatz de treballo d'a nuestra comunidat. Cal que contine ista colaboración, que ufre prous perspectivas de desembolique en l'esdevenidero ta la nuestra luenga. Y cal decir tamién que cal parar cuenta de cuala ye dica agora a solenca aduya que se mos fa dende difuera d'o nuestro mundo lingüistico: qui la fa ye Amical Viquipèdia, l'asociación ta promover o prochecto chirmán en luenga catalana, a Viquipèdia en catalán.
Agora ye asinas o momento important: si charras aragonés, u si creyes que cal una enciclopedia libre en a nuestra luenga como alazet d'os materials que s'emplegarán ta una almostranza en aragonés, agora ye o momento de colaborar, cualsiquier aduya será biemplegata.
Ta ilustrar ista dentrada, he esleyito un vidio prou intresant, que se puet trobar en YouTube, y á on s'explica alto u baixo a situación de l'aragonés. Fa prou goyo ta un colaborador d'a Biquipedia y d'o suyo prochecto chirmán o Biquizionario de veyer que, quan se presenta a renaixencia de l'aragonés en o rete, as primeras pachinas web que hi amanixen son a Biquipedia i o Biquizionario. A nueit de que charra o vidio ya remató, que agora ya se veye a luz... "sin de vergonya por charrar ista fabla ... charra-me, charra, mesacha, charra-me, charra, mesache".
Las malas noticias nunca vienen solas, y si hace unos pocos días nos lamentábamos de la pérdida de Manuel Benito Moliner, hoy toca de nuevo despedirnos de otro aragonés y oscense no menos importante para nuestra Historia: Mariano Constante, nacido en 1920 en Capdesaso y fallecido el pasado día 20 de enero en Montpellier, donde residía, aunque la noticia no se ha conocido hasta hoy.
Su vida fue difícil, como las de tantos otros aragoneses. Militante de la "Juventud Socialista Unificada", fue uno de los muchos que pasaron por las filas de la 43, a la que en su día ya se dedicó una entrada en este blog. Tras la derrota, el exilio a Francia, donde recaló en una de las Compañías de Trabajadores Extranjeros que los franceses alistaron de grado o a la fuerza con la vana ilusión de mejorar su ejército frente a los nazis. Mariano fue hecho prisionero por los alemanes en los primeros días de la "batalla de Francia" e internado, como varios miles de españoles (unos 10.000, de los cuales unos 1.000 aragoneses), en los campos nazis, concretamente en Mauthausen, aunque tuvo la fortuna de poder sobrevivir, algo que no lograron unos 600 aragoneses internados en ese mismo campo.
Tras la derrota de los nazis, Mariano recuperó la libertad, aunque al estar condenado en España a 6 penas de muerte (no les bastaba con matarlo una vez, que querían hacerlo otras cinco más) no pudo volver a España ni a Aragón, y acabó por instalarse en Francia ,donde finalmente ha fallecido.
La importancia de Mariano estriba en que, desde los años 60 del pasado siglo, comenzó a escribir y a detallar lo que había sucedido en los campos nazis, para que nunca se pueda olvidar el genocidio allí cometido y para que nadie tenga el cinismo de decir que allí no pasó nada. Hace muchos años que leí sus obras, y aún sigo recordando hoy algunos detalles. En concreto, uno del que hoy quiero dejar aquí constancia, ya que rescata del olvido a uno de nuestros convecinos de las Cinco Villas. En Mauthausen, cuando ese cincovillés recibió una paliza de muerte y supo que iba a morir, sacó fuerzas de flaqueza y cantó una jota de nuestra tierra, pidiendo que no se le olvidase. Por desgracia, su nombre sí se ha perdido, ya que Mariano lo desconocía, pero no así su gesta. Hubo una vez por Internet una lista (aunque incompleta) de los aragoneses asesinados en los vampos nazis, y en ella figuraban muchos cincovilleses. Allí descubrí entre muchos otros a Santiago Alastuey Botaya, pariente muy lejano mío, nacido en Longás en 25 de julio de 1914 y muerto en Gusen, un campo anexo a Mauthausen, el 11 de julio de 1942:
Information : Né le 25/07/1914 à Longas (Espagne) - Cité dans le "Livre Mémorial des Déportés de France" de la F.M.D. Tome 3 p 1338
Convoi du : 17/09/1941 Au départ de : Stalag VIII C, Sagan (Pologne) A destination de : Mauthausen (Autriche)
Date du décès : 11/07/1942
Lieu du décès : Güsen (Autriche)
Source : J.O.R.F. n° 112 du 15/05/1987 p 5364
Référence n° : D-43642
Tal vez se tratase de él, tal vez de otro de los muchos cincovilleses allí asesinados: gente de Uncastillo, de Ejea, de Rivas, de Sos, de Luesia, de Biota...
Gracias, Mariano, por habernos permitido recordar todo esto. Nunca hay que olvidarlo, nunca.
La primera imagen muestra a Mariano Constnte, con su uniforme del campo de concentración. La segunda procede de los Archivos oficiales alemanes, nos muestra a un grupo de presos de Gusen, y sus créditos pueden verse aquí
Hace bastantes días que no actualizaba las entradas del blog, por mi sempiterna falta de tiempo, y la verdad es que hubiera preferido no tener que redactar nunca esta entrada, dedicada a un amigo y muy buen conocedor de muchas de las temáticas de mi interés, Manuel Benito Moliner, fallecido el pasado día 8 de enero en su amada ciudad de Huesca.
Conocí a Manuel hace ya algunos años, con motivo de uno de sus trabajos que se hallaba colgado en Internet, un estudio sobre el origen etimológico de los nombres de los pueblos y despoblados de la provincia de Huesca, que me resultaba de gran ayuda para determinar el origen etimológico de muchísimos apellidos aragoneses de tipo toponímico. Y la verdad es que me sentí muy impresionado por su sencillez y por la profundidad de sus conocimientos de todo tipo sobre las localidades y los hombres de nuestra tierra, con lo que iniciamos un intercambio esporádico de correos sobre temática aragonesa, que al menos a mí me ha resultado siempre de muchísima ayuda en mi trabajo. Descubrí que no sólo compartíamos interés por la toponimia aragonesa, sino que también por otros muy variados aspectos, incluyendo los de nuestra historia más reciente, y fuimos hablando a lo largo de los años sobre todos y cada uno esos temas, sin prisas, sin ser conscientes de que, como dice la Ronda de Boltaña en una de sus canciones, con cada vuelta el baile se acercaba a su final.
Con la pérdida del amigo Manuel, los estudiosos sobre Aragón, sobre nuestra historia, nuestra cultura o nuestras costumbres hemos perdido mucho, hemos perdido a quien posiblemente y sin estridencias ni autobombos era hasta hace unos días uno de los más destacados estudiosos de lo aragonés. Manuel siempre estuvo allí para echar una mano a quien se lo solicitase y para compartir su inagotable caudal de conocimientos.
Sirvan pues estas breves líneas de homenaje a un amigo, de quien no puedo despedirme sino sólo decirle hasta luego. Un abrazo, Manuel.
El vídeo se puede encontrar en Youtube, grabado en las III Jornadas Republicanas de Huesca el pasado 14 de abril de 2009 y la imagen las he tomado del homenaje publicado en la web www.neofato.es, cuyo propietario espero no se moleste por ello.
MEMORIAM AMICITIAE
-
[Cubierta del volumen *Del registro arqueológico al museo, el camino de la
Historia*, publicado en la Serie Historia de EUNSA, Pamplona, 2024]
No hace m...
Benjamin Moser: Sontag. Vida y obra
-
*Idioma original:* inglés
*Título original:* Sontag
*Traducción:* Rita Da Costa
*Año de publicación:* 2020
*Valoración:* Casi imprescindible
*Vida y obra...
MILENA DE PRAGA
-
Este año celebramos el centenario de la muerte de Franz Kafka, pero también
el ochenta aniversario del fallecimiento de Milena Jesenská en 1944 en el
cam...
Spomeniks, la Yugoslavia cósmica de hormigón
-
Suelen estar en mitad de ninguna parte. Enormes pedazos de hormigón en
remotos campos de cultivo o colinas alejadas de cualquier lugar civilizado.
Sus form...
CORRESPONDENCIA DE LUCRECIA BORGIA
-
Durante cuatro largos años, Lucrecia Borgia y su marido, duques de Ferrara,
Módena y Reggio, hubieron de hacer frente a dos guerras sucesivas en sus
territ...
Iglesias de nuevos Pueblos con bellas vidrieras.
-
En Aragón, desde los años 40 y 50, cuando el agua era el eterno sueño de
sus gentes, no solo de labradores maltrechos por largas sequías, comenzaron
a su...
El nombre de la rosa.
-
*"Stat rosa pristina nomime, nomina nuda tenemus"*
Conversando con unos amigos sobre el intrigante argumento de esta novela
coincidimos en que, sin lugar ...
De fuerte tormenta a débil chubasco
-
Se sentía orgullosa de si misma. En un tiempo record había conseguido
encontrar el resorte que le permitía volver a tener los pies sobre la
tierra. El r...
-
1985 - RADIZ DE CHEN
UNA CANCION - JJ LAGRABA, Lo Cantaire
Dibuxet, Arturo Perez Susin (Casa Vazquez de Ciresa, en do nacié yo)
Quiero que sepaz qu...
PINTURA ROMÀNICA AL SANT SEPULCRE DE PALERA
-
El Sant Sepulcre de Palera es un priorat benedictí consagrat per Berenguer
Guifré al 1085. Cap a l'edat mitjana es va constituir com un gran centre de
...
AMAR EN OTOÑO
-
Había pasado, hacía tiempo, la edad en que es conveniente engañarse para
conservar algún misterio en torno a uno mismo que mantenga la ilusión de
vivir...
Cuando sufres te pierdes
-
Cuando sufres te pierdes.
Te pierdes en el otro.
Que hizo.
Que dijo.
Que piensa.
Por qué.
Todo eso va alejándote de tí.
El foco se gira, tu brillo se ap...
Luna de sangre en la noche de Aguas (Huesca)
-
*Montaje fotográfico de la "luna de sangre" o "luna roja" sobre la Fuente
de Aguas (Huesca)*
El viernes 27 de julio de 2018 la luna fue la protagonista de...
Solo tú puedes crear tu mundo
-
La realidad no existe; es producto de tu imaginación.
Tenemos *herramientas mentales*, que a lo largo de la vida* aprendemos y
desarrollamos*, que nos a...
Apellidos Españoles de Origen Árabe
-
Apellidos Españoles de Origen Árabe, es un trabajo de investigación sobre
aquellos nombres de familia españoles que se han heredado de los árabes que
viv...
CORRESPONDENCIA ENTRE ESPACIO Y PRESENCIA (VI)
-
Interior de la Se(Catedral) de Coimbra
El espacio arquitectónico sólo cobra vida en correspondencia con la
presencia humana que lo percibe.
Tadao ...
Bosques
-
La gente se muere. Desaparece. Salen de nuestras vidas. No sólo la gente,
esa visión genérica de los otros, indeterminada y alejada de nuestra propia
indi...
Vale a pena discutir ou brigar por futebol?
-
Todo domingo é a mesma coisa: Flamengo e Vasco no maracanã e muitas brigas
e agressões físicas do lado de fora do estádio. Mas será que vale a pena
despe...
-
!QUE LASTIMA! Otro año sin poder ver la MISA MAYOR de la VIRGEN DE AGOSTO
,tan lejos y tan cerca !TRES DIAS HAY EN EL AÑO , QUE RELUCEN MAS QUE EL
SOL, J...
Las cruces de Tamarite de Litera
-
La partida de Torrelles en el término de Tamarite de Litera aparte de su
atractivo paisajístico que tanto ha ganado con la clausura del vertedero,
tiene un...
Gurriona
-
O chueves pasau, o mío amigo L., a suya parella, J., y yo saliemos a dar
una gambadeta, como gosamos fer muitas tardes. Querébanos continar o camino
que hé...
EL CRISTO DEL CRUCIFIJO
-
*E*n la localidad navarra de Puente La Reina, se encuentra la iglesia del
crucifijo, antes llamada de la Virgen de los Huertos. Esta bonita
localidad, no ...
-
Si eres un apasionado de los castillos de Aragón, os ánimo a visitar uno de
ellos. Uno muy especial porque el *Castillo de Grisel* ha sido habilitado
co...
El 11-M no fue el atentado que esperaban
-
*Peridis en El País, 10 de marzo de 2014 *
El 11 de marzo de 2004 se cometieron en Madrid una serie de atentados cuyo
objetivo era el mismo que el de...
MIS PADRES!!!
-
Hacía mucho tiempo que no publicaba ninguna entrada. Hoy quiero retomar el
blog haciendo un pequeño homenaje a mis padres.
Gracias, muchas gracias, por todo...
Una retirada poco valorada.
-
Voy a hablar de una retirada de un jugador, bueno ex jugador de fútbol, de
los terrenos de juego, bajo mi punto de vista, muy poco valorada.
Una despedida ...
renaciendo
-
*(RE)Naciendo*
Foto by Victoria Peñafiel.
http://www.xuloxulo.com/el-naixement-de-la-victoria/
Un año de blog en suspenso, un año entero que se dice ...
Kim Dotcom, el hijoputa
-
Kim Dotcom vivía sólo. No tenía amigos, era un listo, estaba gordo, era un
inadaptado, odiaba al ser humano. Kim siempre vestía de negro; jugaba al
Call of...
La caída de los dioses (La caduta degli dei)
-
origen de la imagen
Sinceramente no entiendo como "*La caída de los dioses*" tiene tan buena
crítica en las diferentes páginas dedicadas al cine. No baj...
Decíamos ayer...
-
Han pasado varios meses desde la última entrada aparecida en el Blog
dedicado al Cine Bélico. Los motivos del parón han sido variopintos -
personales, labo...
São Pedro de Rates (Póvoa de Varzim)
-
Esta igrexa pertence a orde de San Bento e polo tanto sigue a directrices
de Cluny en Borgoña. Isto motiva a súas similitudes con outras...
La prensa no es siempre hostil
-
Estamos acostumbrados a que en muchas ocasiones la prensa escrita, y más
cuando se trata de grandes diarios, no ven con muy buenos ojos Wikipedia.
Muchas v...
A plantar fuerte
-
Pasa lo tiempo... y tot cambia. Y como a pelicula ixa: no ye país ni tiempo
ta onsos. Pos ye o caso. Ha arribato lo tiempo d'aturar, de descansar,
d'adedic...
Me mudo!
-
Tenía preparada para hoy una entrada sobre unos nuevos paneles solares,
pero ha surgido una gran oportunidad de llevar este blog a un nuevo nivel,
y es com...
This is it
-
Pues sí, compañeros, como Michael Jackson (aunque por motivos bien
distintos) yo también me despido de blogspot. Han sido más de dos años, más
de 600 entra...
POETAS VALIENTES
-
POESIA COMPROMETIDA.POESIA ARRANCADA...
Daniel Sancet nos transmite con CELESTO DE CALABREZ, SOY YO.
Los cantos de sirena mutilados,
Ya no hay versos que ...
Comunicación románica (3.- El mensaje)
-
¿Cuál es el mensaje que se transmite mediante el románico?
¿Es diferente del mensaje que se transmite mediante otro estilo, anterior o
posterior?
Intent...
L'aragonés por a TDT
-
Como ya sabez, en 2010 morirá o sistema de telebisión analochico en España
en fabor d'a Telebisión Dichital Terrestre (TDT). As abantallas d'iste
zaguero s...